Μήπως χρειάζεστε μια γερή δόση καφέ μόλις ξυπνήσετε κι ανησυχείτε αν αυτή η συνήθεια σας μπορεί να είναι επιβλαβής; Οι πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι αν ο καφές καταναλώνεται σε μικρές ή μέτριες ποσότητες, όχι μόνο δεν κάνει κακό στην υγεία, αλλά αντιθέτως προσφέρει σημαντικά οφέλη. Ας δούμε αναλυτικά μερικά από αυτά!
Διαβήτης τύπου 2
Η μέτρια κατανάλωση καφέ σχετίζεται με μειωμένες πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Παρόλο που η ακριβής αιτία για αυτό το φαινόμενο είναι ακόμα προς διερεύνηση, υποθέτουμε ότι η ισχυρή αντιοξειδωτική δράση του καφέ είναι μερικώς υπεύθυνη για αυτό. Επιπλέον, ο καφές περιέχει μέταλλα όπως το μαγνήσιο και το χρώμιο, τα οποία βοηθούν το σώμα να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη. Στον διαβήτη τύπου 2, το σώμα χάνει την ικανότητα να χρησιμοποιήσει αυτή ακριβώς την ορμόνη για να ρυθμίσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
Καρδιακές παθήσεις
Η μετρημένη κατανάλωση καφέ φαίνεται ότι είναι ευεργετική και για την καρδιά, βελτιώνοντας τη λειτουργία της και μειώνοντας πολλούς παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο καφές έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαταραχών του καρδιακού ρυθμού, και χαμηλότερο κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια στις γυναίκες. Από την άλλη, η υπερβολική κατανάλωση καφέ μπορεί να προκαλέσει αύξηση των δεικτών φλεγμονής στο αίμα και της χοληστερίνης, επιφέροντας αντίθετα αποτελέσματα, όπου πλέον ο καφές δε λειτουργεί ως ασπίδα για την καρδιά αλλά επιβαρυντικά.
Νόσος Αλτσχάιμερ
Η καφεΐνη φαίνεται να παρεμβαίνει στην παραγωγή των ανώμαλων πρωτεϊνών του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ. Σε μελέτες σε ζώα που έχουν διεξαχθεί στο παρελθόν, η καφεΐνη έχει αποδειχθεί ότι αντιστρέφει τη γνωστική δυσλειτουργία και ότι μπορεί να μειώσει τα επίπεδα των πρωτεϊνών αυτών. Ερευνητές από τη Φινλανδία και τη Σουηδία ανέφεραν το 2010, ότι οι μεσήλικες που κατανάλωναν 3 έως 5 φλιτζάνια καφέ την ημέρα είχαν κατά 65% λιγότερες πιθανότητες εμφάνισης άνοιας ή νόσου του Αλτσχάιμερ αργότερα στη ζωή τους, σε σύγκριση που ανθρώπους που δεν πίνουν καθόλου καφέ ή που κάνουν περιστασιακή κατανάλωση.
Νόσος του Πάρκινσον
Παρόλο που ο μηχανισμός πίσω από τις προστατευτικές ιδιότητες του καφέ στην ασθένεια Πάρκινσον δεν είναι ακόμα γνωστός, τα ευρήματα που έχουμε ως τώρα υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση καφέ μεταξύ άλλων σχετίζεται και με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης Πάρκινσον. Η κατανάλωση 2-3 φλιτζανιών καφέ την ημέρα φαίνεται ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Πάρκινσον ακόμα και κατά 25%.
Καρκίνος
Οι αποδείξεις ότι ο καφές προστατεύει από τον καρκίνο δεν είναι τόσο ισχυρές όσο στην περίπτωση του διαβήτη. Παρόλα αυτά, τα στοιχεία για τον καρκίνο του ήπατος είναι κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικά. Όλες οι μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση καφέ συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών όπως η ίνωση και η κίρρωση του ήπατος. Η καφεΐνη φαίνεται να μειώνει και την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του ήπατος. Μάλιστα, πιστεύεται ότι τόσο ο κανονικός καφές όσο και ο ντεκαφεϊνέ έχουν ευεργετική επίδραση στη λειτουργία του ήπατος, όπως παρουσιάστηκε από ερευνητές του Χάρβαρντ το 2011. Μια άλλη πρόσφατη μελέτη, δε, που μας έρχεται επίσης από το Χάρβαρντ, υποστηρίζει ότι οι άντρες που κάνουν αυξημένη χρήση καφέ έχουν σημαντικά μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Άλλες μελέτες έχουν αναφέρει επίσης την προστατευτική του δράση στον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ενδομητρίου.
Αθλητικές επιδόσεις
Μια μέτρια ποσότητα καφέ πριν από την άσκηση έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στη βελτίωση τόσο της αντοχής όσο και των επιδόσεων μας. Με άλλα λόγια, μας επιτρέπει να ασκηθούμε πιο έντονα και για περισσότερη ώρα. Ο λόγος που αυτό συμβαίνει είναι ότι ο καφές διεγείρει το νευρικό σύστημα, συμβάλλει στη μυϊκή σύσπαση και φαίνεται να βοηθά το σώμα να μην καίει μύες κατά τη διάρκεια της άσκησης (δηλαδή να καίει λιπαρά και υδατάνθρακες αντί για πρωτεΐνες, που είναι και το επιθυμητό).
Νοητική λειτουργία και ψυχική υγεία
Επίσης δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι ο καφές μπορεί να βελτιώσει τη νοητική λειτουργία και την ψυχική μας διάθεση. Η καφεΐνη διεγείρει τον εγκέφαλο, για αυτό και πολλές φορές πίνουμε καφέ για να μείνουμε ξύπνιοι, να περάσουμε περισσότερες ώρες δουλεύοντας και να παραμείνουμε σε εγρήγορση. Για τον ίδιο λόγο μπορεί επίσης να βελτιώσει τη μνήμη και τις γνωστικές ικανότητες, ειδικά σε ανθρώπους προχωρημένης ηλικίας. Επιπλέον, ο καφές βελτιώνει την ψυχική μας διάθεση. Σύμφωνα με άλλη μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, οι γυναίκες που απολαμβάνουν 2-3 φλιτζάνια την ημέρα έχουν 15% μειωμένες πιθανότητες να εκδηλώσουν κατάθλιψη.
Συμπέρασμα
Δεδομένου ότι ο καφές είναι ένα ποτό φυτικής προέλευσης, δεν είναι περίεργο ότι ορισμένα από τα οφέλη της κατανάλωσης του είναι παρόμοια με τα οφέλη μιας δίαιτας πλούσιας σε πρόσληψη αντιοξειδωτικών από φρούτα και λαχανικά. Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για να υπολογίσουμε με ακρίβεια τη συνιστώμενη ημερήσια δόση καφέ για κάθε άνθρωπο και σίγουρα τα οφέλη της κατανάλωσης δεν αποτελούν δικαιολογία για να τα παρακάνουμε. Αν ήδη πίνετε τακτικά καφέ, συνεχίσετε να τον απολαμβάνετε με μέτρο, λαμβάνοντας υπόψη και το τι προσθέτετε σε κάθε κούπα που καταναλώνετε. Αν και ο καφές δεν έχει θερμίδες, το θερμιδικό του φορτίο εκτοξεύεται όταν προσθέτουμε σε αυτόν ζάχαρη, πλήρες γάλα, κρέμα γάλακτος, κλπ.
Ας μην ξεχνάμε και τις αρνητικές παρενέργειες
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι η υπερβολική κατανάλωση καφέ είναι τελικά επιβλαβής. Όπως πολλές φορές έχει ειπωθεί, η αυξημένη πρόσληψη προκαλεί ένταση, τεντωμένα νεύρα, άγχος και αϋπνίες. Αυξάνει την αρτηριακή πίεση (για αυτό και οι υπερτασικοί πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση καφεΐνης) και την έκκριση γαστρικών οξέων, ενώ οι έγκυοι πρέπει να καταναλώνουν μόνο μικρές ποσότητες. Αν πάλι δεν σας αρέσει ο καφές, τα φρούτα και τα λαχανικά παραμένουν η καλύτερη πηγή αντιοξειδωτικών στη φύση!
